Khớp cắn sâu là tình trạng sai lệch khớp cắn phổ biến, gây mất thẩm mỹ khuôn mặt và ảnh hưởng đến chức năng ăn nhai của bệnh nhân nếu không điều trị kịp thời. Trong bài viết dưới đây, Nha khoa Teennie sẽ giúp bạn hiểu rõ khớp cắn sâu là gì, các biến chứng xảy ra và các cách điều trị tối ưu nhé.
Tìm hiểu khớp cắn sâu là gì?
Khớp cắn sâu là tình trạng răng cửa hàm trên che phủ quá mức răng cửa hàm dưới theo chiều dọc khi miệng đóng lại. Trong khớp cắn bình thường, răng cửa hàm trên chỉ che phủ khoảng 1-3mm răng cửa hàm dưới. Bên cạnh đó, ở người bị khớp cắn sâu, mức độ che phủ này lên tới 4mm hoặc hơn, thậm chí toàn bộ răng cửa dưới bị che khuất. Khớp cắn sâu được nhận biết thông qua một số đặc điểm đặc trưng.
Về tương quan răng hàm, trong trường hợp nhẹ, răng hàm dưới vẫn tiếp xúc với răng hàm trên. Ở mức độ nặng, rìa răng hàm dưới chạm thẳng vào nướu trong của hàm trên. Chính vì vậy, khi miệng ở trạng thái nghỉ, hàm răng dưới hầu như không thể nhìn thấy hoặc chỉ lộ ra rất ít.
Về khuôn mặt, tuy tương quan trán – mũi – cằm bình thường, nhưng đường nối ba phần này có thể thẳng hoặc gãy khúc, tùy thuộc vào độ cắn sâu nặng hay nhẹ. Ngoài ra, nhóm răng phía sau vẫn duy trì tiếp xúc nhưng diện tích tiếp xúc thay đổi phụ thuộc theo mức độ cắn sâu.
Phân biệt khớp cắn sâu, cắn chìa và cắn ngược
Khớp cắn sâu, cắn chìa và cắn ngược là ba dạng sai lệch khớp cắn thường gặp nhất, tuy nhiên mỗi loại có đặc điểm và ảnh hưởng riêng.
Khớp cắn sâu
Khớp cắn sâu xảy ra khi răng cửa hàm trên che phủ quá nhiều răng cửa hàm dưới theo chiều dọc. Do đó, chúng tạo một khoảng hở theo chiều dọc giữa hai hàm khi cắn khớp. Ở người bị khớp cắn sâu, phần cằm lẹm vào và khuôn mặt ngắn hơn bình thường.
Cắn chìa
Cắn chìa là tình trạng răng cửa hàm trên nhô ra phía trước so với răng cửa hàm dưới, tạo ra một khoảng hở nằm ngang giữa hai hàm răng. Người bị cắn chìa thường có môi trên vểnh ra và gặp khó khăn khi ngậm môi.
Cắn ngược
Cắn ngược có biểu hiện ngược lại với cắn chìa, khi răng cửa hàm dưới nằm phía trước răng cửa hàm trên khi miệng đóng lại. Người bị cắn ngược có cằm nhô ra và khuôn mặt lõm vào. Đây là dạng sai lệch khớp cắn ít phổ biến hơn so với khớp cắn sâu và cắn chìa.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng khớp cắn sâu
Khớp cắn sâu xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, và việc xác định đúng nguyên nhân sẽ giúp bệnh nhân điều trị hiệu quả hơn. Dưới đây là các nguyên nhân chính gây ra tình trạng này:
Yếu tố di truyền
Di truyền là yếu tố quan trọng trong sự hình thành khớp cắn sâu. Kích thước và hình dạng của xương hàm, cũng như số lượng và kích thước răng, đều chịu ảnh hưởng lớn từ yếu tố này. Nếu cha mẹ hoặc người thân có tình trạng khớp cắn sâu, nguy cơ cao con cái cũng xảy ra vấn đề tương tự.
Các thói quen xấu từ khi còn nhỏ
Một số thói quen xấu trong giai đoạn đầu đời cũng có thể góp phần gây ra khớp cắn sâu, bao gồm:
- Mút ngón tay kéo dài, dùng núm vú giả quá lâu: Thói quen này khiến răng cửa trên nhô ra và răng cửa dưới bị đẩy vào trong.
- Đẩy lưỡi: Thói quen đẩy lưỡi vào mặt sau của răng cửa gây ra sự mất cân bằng vị trí răng.
- Nghiến răng: Gây ra sự mài mòn răng không đều, do đó các khớp cắn thay đổi theo thời gian.
Mất răng sớm
Trẻ em mất răng sữa quá sớm nhưng không điều trị kịp thời dẫn đến sự dịch chuyển của các răng còn lại, làm sai lệch khớp cắn, trong đó có khớp cắn sâu.
Rối loạn hô hấp
Một số vấn đề về hô hấp như ngáy hoặc ngưng thở khi ngủ có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của xương hàm và vị trí của răng. Những rối loạn này gây ra áp lực không đều lên cấu trúc hàm và răng, dẫn đến khớp cắn sâu.
Các mức độ của khớp cắn sâu
Phân loại các mức độ của khớp cắn sâu dựa trên tỷ lệ che phủ của răng cửa hàm trên đối với răng cửa hàm dưới. Có 4 mức độ như sau:
Mức độ 1: Khớp cắn bình thường
Trong khớp cắn bình thường, răng cửa hàm trên che phủ khoảng 1-3mm của răng cửa hàm dưới. Đây được coi là tỷ lệ lý tưởng, tạo ra một nụ cười hài hòa và chức năng ăn nhai tốt.
Mức độ 2: Khớp cắn sâu nhẹ
Khớp cắn sâu nhẹ xảy ra khi răng cửa hàm trên che phủ từ 3-4mm của răng cửa hàm dưới. Ở mức độ này, bạn cần theo dõi để ngăn ngừa tiến triển.
Mức độ 3: Khớp cắn sâu trung bình
Khi răng cửa hàm trên che phủ từ 4-6mm của răng cửa hàm dưới được coi là khớp cắn sâu trung bình. Mức độ này gây ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ và chức năng ăn nhai của bạn.
Mức độ 4: Khớp cắn sâu nặng
Khớp cắn sâu nặng xảy ra khi răng cửa hàm trên che phủ hơn 6mm của răng cửa hàm dưới. Trong một số trường hợp, răng cửa hàm dưới chạm vào nướu phía sau răng cửa hàm trên. Đây là mức độ nghiêm trọng nhất, đòi hỏi can thiệp điều trị phức tạp.
Biến chứng của tình trạng khớp cắn sâu là gì?
Khớp cắn sâu có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng không chỉ đến thẩm mỹ mà còn đến chức năng ăn nhai và sức khỏe răng miệng tổng thể. Dưới đây là một số biến chứng chính mà người mắc tình trạng này có thể gặp phải:
- Vấn đề thẩm mỹ: Khớp cắn sâu khiến cằm trông ngắn và lẹm, khuôn mặt có vẻ già hơn tuổi thật, đồng thời nụ cười thiếu cân đối, từ đó giảm sự tự tin trong giao tiếp.
- Tổn thương nướu và răng: Răng cửa dưới cọ xát vào nướu phía sau răng cửa trên, dẫn đến tụt nướu và lộ chân răng. Sự cọ xát này còn làm mài mòn men răng, tăng độ nhạy cảm của răng. Ngoài ra, việc vệ sinh răng miệng cũng trở nên khó khăn hơn, dẫn đến nguy cơ sâu răng tăng cao đáng kể.
- Rối loạn khớp thái dương hàm (TMJ) do áp lực không đều, đau nhức vùng hàm, thậm chí nghe thấy tiếng kêu lạ khi nhai.
- Vấn đề ăn nhai: Khó khăn khi cắn và nhai thức ăn, dễ cắn vào má hoặc lưỡi.
- Ảnh hưởng đến phát âm: Phát âm không chuẩn, đặc biệt là các âm đầu lưỡi.
- Vấn đề tâm lý: Giảm sự tự tin, lo lắng về khả năng giao tiếp và ăn uống nơi công cộng.
Các cách điều trị tình trạng khớp cắn sâu
Khớp cắn sâu gây ra nhiều vấn đề về thẩm mỹ và chức năng ăn nhai của bệnh nhân, do đó, việc điều trị kịp thời là rất quan trọng. Dưới đây là những phương pháp điều trị phổ biến hiện nay:
Phương pháp niềng răng
Hiện nay, có ba phương pháp niềng răng phổ biến được sử dụng để điều trị tình trạng khớp cắn sâu:
- Niềng răng mắc cài kim loại: Niềng răng mắc cài kim loại là phương pháp truyền thống điều chỉnh khớp cắn sâu. Các mắc cài kim loại gắn lên bề mặt răng và kết nối với nhau bằng dây cung, từ đó di chuyển răng về vị trí mong muốn. Phương pháp này phù hợp với mọi trường hợp từ nhẹ đến nặng, tuy nhiên sẽ gây khó chịu khi ăn uống, giao tiếp trong giai đoạn đầu.
- Niềng răng mắc cài sứ: Tương tự như niềng răng kim loại, niềng răng mắc cài sứ sử dụng các mắc cài làm từ chất liệu sứ trong suốt, do đó tăng tính thẩm mỹ khi điều trị. Phương pháp này thích hợp cho những ai muốn cải thiện khớp cắn mà không làm mất đi vẻ đẹp tự nhiên của nụ cười. Chính vì vậy, mắc cài sứ có giá thành cao hơn. Với đặc trưng về chất liệu sứ, mắc cài này dày và yếu hơn, cần giữ gìn cẩn thận hơn.
- Niềng răng trong suốt Invisalign: Invisalign là phương pháp niềng răng hiện đại với khay niềng trong suốt. Do đó, bạn sẽ cảm thấy thoải mái và tự tin hơn trong giao tiếp. Khay niềng tháo ra dễ dàng khi ăn uống và vệ sinh răng miệng. Phương pháp này phù hợp với trường hợp khớp cắn sâu nhẹ đến vừa, nhưng cần sự kiên nhẫn và tuân thủ đúng thời gian đeo khay.
Sau khi hoàn tất quá trình niềng răng, bạn cần đeo khí cụ duy trì để giữ cho răng ở vị trí mới. Khí cụ này ngăn răng trở lại vị trí cũ, đảm bảo kết quả điều trị duy trì lâu dài. Vì vậy bạn cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ trong giai đoạn này.
Phẫu thuật chỉnh hình hàm mặt
Trong các trường hợp nghiêm trọng, đặc biệt ở người trưởng thành, phẫu thuật chỉnh hình hàm mặt là phương pháp cần thiết. Phẫu thuật này nhằm điều chỉnh vị trí của xương hàm, tạo ra sự cân đối giữa các bộ phận trên khuôn mặt. Phương pháp này mang lại kết quả đáng kể về mặt thẩm mỹ và chức năng, thường kết hợp với niềng răng trước và sau phẫu thuật để đạt kết quả tối ưu.
Tại Nha khoa Teennie, chúng tôi hiểu rằng mỗi trường hợp khớp cắn sâu là khác nhau. Chính vì vậy, chúng tôi luôn tiến hành đánh giá kỹ lưỡng và tư vấn chi tiết cho bệnh nhân trước khi đề xuất phương pháp điều trị phù hợp nhất. Đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm của chúng tôi sẽ đồng hành cùng bạn trong suốt quá trình điều trị, đảm bảo bạn nhận được sự chăm sóc tốt nhất và đạt được kết quả mong muốn.
Như vậy, khớp cắn sâu là gì? Hy vọng qua những thông tin chúng tôi cung cấp ở trên sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan về tình trạng sai lệch khớp cắn này. Nếu bạn đang lo lắng về khớp cắn của mình hoặc con bạn, đừng ngần ngại liên hệ với Nha khoa Teennie qua hotline 0836 068 680 để được tư vấn chi tiết. Chúng tôi cam kết mang đến cho bạn giải pháp tối ưu, giúp bạn có được nụ cười khỏe mạnh và tự tin.
